میراث جهانی یونسکو نام عهدنامه ایست که باهدف معرفی و حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی دنیا در تاریخ ۱۶ نوامبر ۱۹۷۲ به تصویب مجمع عمومی یونسکو رسید؛ معرفی و حفاظت از میراثی که از گذشتگان به ما رسیده است، در تمام طول زندگیمان با ما خواهند بود و به دست آیندگان سپرده میشوند از وظایف آنهاست. فهرستی بلندبالا از شگفتیهایی که ارزش مادی و معنویشان غیرقابل وصف است و تا سال ۲۰۱۴ به بیش از هزار نقطه رسیدهاند، از اهرام ثلاثه مصر و دیواره بزرگ مرجانی تا جزایر گالاپاگوس و تاجمحل وهمانگیز، همه و همه بخشی از میراث جهانی یونسکو محسوب میشوند.
بیش از هزار نقطه در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند و همهساله در حدود ۲۵ نام به آن افزوده میشوند که هریک از آنها زیباییهای منحصر به خود را دارند. اما در میان این فهرست شگفتیهایی وجود دارند که با دیدنشان تا مدتها مبهوت شکوه و عظمتشان خواهید ماند. در این مطلب به معرفی ۲۰ گنجینهی سحرانگیز فهرست جهانی یونسکو میپردازیم:
آنگکور یکی از باارزشترین سازههای باستانی جنوب شرق آسیاست. شهر آنگکور با مساحتی در حدود ۴۰۰ کیلومترمربع شامل بقایای پایتختهای مختلف امپراتوری خِمِر، از قرن ۹ تا پانزدهم است. معبد آنگکور وات، معبد آنگکور تام و معبد بایون با گنجینهای از پیکرهها و تندیسها، مهمترین میراث این شهر باستانی محسوب میشوند.
آکروپولیس آتن و بناهای یادبودش در قرن پنجم پیش از میلاد ساخته شدند و از آن زمان تاکنون به نمادی از فرهنگ و تمدن کلاسیک تبدیلشدهاند. این بنا مدتهاست که بر فراز تپه سنگی به ارتفاع ۱۵۰ متر در کنار شهر آتن میدرخشد. معماریهای آکروپولیس هنوز هم موردتمجید متخصصین و صاحب نظران این امر است.
شهر هزار معبد یکی از عجایب معماری دنیای باستان است. چگونگی ساختهشدن بیش از ۲۰۰۰ معبد در باگان هنوز هم بدون جواب مانده است. بیشتر معابد این شهر چیزی قریب به ۱۰۰۰ سال قدمت دارند و تمامی آنها شکلی شبیه به اهرام ثلاثه دارند، با این تفاوت که این معابد در مقایسه با اهرام ثلاثه شبیه به کیکهای رنگارنگاند. پاگودا و آناندا مشهورترین معابد شهر باگان هستند.
این پدیده طبیعی شگفتانگیز در فاصله ۹۲۶ کیلومتری غرب اکوادور قرار دارد. جزایر گالاپاگوس از گونههای قابلتوجه گیاهان و جانوران کمیاب برخوردار است و به خاطر عدم دسترسی بشر به آن همچنان بکر و سحرآمیز باقیمانده است. شیرهای دریایی، پنگوئنهای محلی، لاکپشتهای سبز، دلفینها، مارمولکهای گدازهای و … این جزیره را خانهی خود میدانند. ایده اولیه نظریه تکامل چارلز داروین، در سفر این دانشمند به این جزیره شکل گرفت.
سرزمینی شگفتانگیز که خوردگیهای طبیعی به آن شکل بخشیده است. خانههای سنگی، دهکدههای غارنشین، و شهرهای زیرزمینی، تنها میتوانند از یک چیز حکایت کنند: اقامت انسانها در روزگاران گذشته در این منطقه. پیشبینی میشود که این منطقه تا قرن ۴ میلادی مسکونی بوده است.
این مجموعه بزرگ شامل بیش از سه هزار صخره و نهصد جزیره مختلف است که بهصورت نواری در دریای کورال در شرق ایالت کوئینزلند در اقیانوس آرام کشیده شدهاند. در سال ۲۰۱۲ اعلام شد که تعداد مرجانهای این دیواره در طول ۲۷ سال به نصف کاهشیافته است. صخرههای مرجانی با انواع گونه ماهیها و نرمتنان، تعداد زیادی اسفنج، شقایقهای دریایی، خرچنگها و کرمها، سرشار از زندگی هستند…
بیشک تاجمحل شناختهشدهترین نمایندهی هند در فهرست میراث جهانی یونسکو است، اما کمتر کسی میتواند منکر جادوی هامپی شود. مجموعهی تاریخی هامپی در ناحیه کارناتاکا هند واقعشده است. ویرانههای باستانی ویجایاناگارا و معبد باستانی مشهور ویروپاکشا در این مجموعه جای گرفتهاند.
پارک ملی ایگوازو یکی از باشکوهترین آبشارهای دنیا را در خود جایداده است. آبشاری نیمدایره به قطر ۲۷۰۰ متر و ارتفاع ریزش ۸۰ متر که روی مرز برزیل و آرژانتین قرارگرفته است. آبهایی که به خاطر ریزش از آبشار به هوا اسپری میشوند محیطی خارقالعاده را شکل دادهاند. جنگلهای بارانی نیمه استوایی این پارک دارای بیش از ۲۰۰۰ گونهی مختلف گیاهی و چند جانور بومی مانند مورچهخوار و خوک خرطوم دراز هستند.
زیبایی استثنائی پارک ملی لس گلاسیرز به کوههای ناهموار و بلند ختم نمیشود. این پارک میزبان بزرگترین دریاچههای منجمد و تکههای یخ خارج از جنوبگان است که بزرگترین آنها دریاچه Argentino با ۱۶۰ کیلومتر طول است. این پارک در نزدیکی مرز شیلی قرار دارد.
ماچو پیچو در ارتفاع ۲۴۳۰ متری از سطح دریا، در فاصله ۷۰ کیلومتری از کاسکو در کشور پرو قرارگرفته است. شهر گمشده اینکاها در سال ۱۴۵۰ میلادی و در میان جنگلهای استوایی ساخته شد و صدها سال پیش و در جریان حمله اسپانیاییها تبدیل به شهری متروکه شد. ماچو پیچو مدتها از یادها فراموش شده بود، تا سال ۱۹۱۱ که هیرام بینگام آن را به جهانیان معرفی کرد.
قلعه سنت میشل با سایهروشنهایی از معماری گوتیک، بر روی تکه جزیرهی صخرهای کوچکی در سواحل نرماندی فرانسه ساختهشده است. اگر زاویه دید خود را خوب انتخاب کنید و مد دریا مناسب باشد صومعهی سنت میشل شبیه به جزیرهای شناور روی دریا دیده میشود. حتی باوجود ناپایداری شنهای جزیرهای که سنت میشل بر روی آن بناشده است، این قلعه از قرن یازدهم تا به امروز پابرجاست.
شهری عجیب در دل کوه و تختهسنگهایی به رنگ گل سرخ که پایتخت نَبَطیها بود. پترا به زبان یونانی به معنای صخره است و تمام ساختمانها و جزئیات این شهر در دلسنگها کندهشده است. در سال ۱۹۷۸ کتابی در مورد تاریخ بنای این شهر نوشتهشده است که زمان پیدایش آن را در حدود قرن ششم قبل از میلاد تخمین زده است. بیشک این شهر یکی از سحرانگیزترین بناهای تاریخی دنیاست.
این مجموعه از سه هرم اصلی و چند هرم کوچکتر تشکیلشده است که بزرگترین هرم آن، هرم بزرگ جیزه، تنها بازمانده عجایب هفتگانه جهان باستان است. هرم خوفو یا همان هرم بزرگ جیزه، از سال ۲۵۶۰ پیش از میلاد، یعنی زمان ساخته شدنش، تا سال ۱۸۸۹ که برج ایفل به ارتفاع ۳۰۰ متر ساخته شد، بلندترین بنای ساختهشده به دست بشر بود. اهرام جیزه نقطه اوجی در شیوه معماری مقابر مصر دوران پادشاهی کهن به شمار میرود.
جزیره ایستر (Easter) یا همان راپا نوئی دورافتادهترین سرزمین مسکونی دنیاست. این جزیره در اقیانوس آرام جنوبی قرار دارد و متعلق به کشور شیلی است. اما شگفتانگیزترین میراث این جزیره بیش از ۸۰۰ تندیس سنگی موسوم به موآی است که در سرتاسر جزیره پراکنده شدهاند. این تندیسها در فاصله قرن ۱۳ تا شانزدهم توسط پلینزی هایی که از قرن چهارم پس از میلاد در این جزیره اقامت داشتهاند تراشیده شده است. پیشبینی میشود برای حمل هریک از این مجسمهها به ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر نیاز داشته باشیم.
بیش از ۲ میلیون جانور وحشی صحراهای آفریقا به دنبال یافتن آب و خوراکی در دشتهای زیبای پارک ملی سرنگتی مهاجرت خود را آغاز میکنند و شکارچیانشان نیز به دنبال آنها. مهاجرت سالانه بیش از یک و نیم میلیون بز کوهی، آهو گاووحشی و همچنین بیش از ۲۵۰ هزار زبرا در این پارک ، آن را به بزرگترین اندوخته طبیعی آفریقا بدل کرده است.
بیشک بسیاری از گردشگرانی که به سریلانکا میروند سیگیریا را زیباترین جاذبهی مثلث فرهنگی سریلانکا (مجموعهای از جاذبههای فوقالعاده این کشور) میدانند. سیگیریا که به شیر سنگی نیز معروف است از قرن سوم پیش از میلاد مسکونی بوده است. برای رسیدن به بقایای این قلعهی آسمانی باید از پلکانی به ارتفاع ۳۷۰ متر بالا رفت. صخرهی پنجهای شکلی که در کنار پله های اولیه سیگیریا قرار دارد در انتخاب اسم شیرسنگی برای آن بی تأثیر نبوده است.
حداقل ۳۰ شهر باستانی متعلق به مایاها در گوشه و کنار مکزیک و آمریکای جنوبی وجود دارد، از چیچن ایتزا تا پالنکو، کالاکمول و … اما کمتر نقطه ایست که بتواند از نظر زیبایی با تولوم رقابت کند، شهری که بر روی صخرهای سنگی مشرف بر آبهای مروارید گونهی دریای کارائیب ساخته شد و توانست تا ۷۰ سال پس از اشغال مکزیک توسط اسپانیاییها مقاومت کند.
والتا یکی از معدود سرزمینهایی است که با وجود زندگی بشر در آن بهخوبی نگهداری شده است. شهری پر از بناهای یادبود کوچک و بزرگ که درون شبهجزیرهای دژ مانند به حیات خود ادامه میدهد. تمرکز آثار باستانی در این شهر تقریباً در دنیا بینظیر است. بیشتر این آثار متعلق به قرن شانزدهم است، زمانی که یکی از شوالیههای سنت جان دستور ساخت این شهر را صادر کرد.
۴۷ نماینده از ایتالیا در فهرست جهانی یونسکو قرار دارند که این کشور را به ارزشمندترین میراث یونسکو تبدیل کرده است. ونیز یکی از بینظیرترین شاهکارهای معماری جهان است، حتی کوچکترین ساختمانها نیز حاصل کار بزرگترین و مشهورترین معماران جهان است. البته این نکته را نیز فراموش نکنید که شهر ونیز تنها شهر بدون جاده دنیاست.
عجیبترین پدیدهی طبیعی آمریکا بیش از ۹۰۰۰ کیلومترمربع از ایالت وایومینگ ایالاتمتحده را به خود اختصاص داده است. وجود بیش از نیمی از چشمههای آب گرم و آبفشانهای دنیا و زندگی گونههای جانوری مانند خرسهای گریزلی، گاومیشهای آمریکایی و گرگهای وحشی، اولین پارک ملی دنیا را به یکی از خارقالعادهترین قلمروهای روی زمین تبدیل کرده است. جنگلهای کوهستانی اکوسیستم غالب این پارک هستند.